Szukaj

ABC WENTYLACJI

Wentylacja to proces wymiany powietrza - najczęściej zorganizowany - polegający na usuwaniu na zewnątrz zużytego powietrza i substancji wydzielających się w pomieszczeniu oraz dostarczaniu powietrza czystego. Podstawowym zadaniem systemu wentylacji jest wymiana powietrza w budynku. Jej skuteczność zależy od właściwego doprowadzenia świeżego powietrza do budynku z zewnątrz, zapewnienia odpowiedniego przepływu pomiędzy pomieszczeniami i sprawnego usunięcia powietrza zanieczyszczonego. Pomieszczenia można wentylować w sposób naturalny lub mechaniczny.

W budynkach naszej Spółdzielni Mieszkaniowej stosowa jest wentylacja naturalna, zwana także grawitacyjną. Jej zasada działania wykorzystuje siły natury, w głównej mierze różnicę gęstości powietrza na zewnątrz i wewnątrz budynku. Powietrze w naturalny sposób powinno przedostawać się przez nieszczelności w obudowie budynku do jego wnętrza, a po ogrzaniu i wymieszaniu z zanieczyszczeniami wydostawać się na zewnątrz przez kanały wentylacyjne. Zasada dobrej wentylacji budynku zakłada napływ powietrza do pomieszczeń najmniej zanieczyszczonych, a więc w przypadku budynków mieszkalnych do pokoi, a następnie przepływ do kratek wywiewnych w pomieszczeniach o większym stężeniu zanieczyszczeń - kuchni, łazienek, toalet i pomieszczeń bezokiennych.
Proces ten jest możliwy jedynie wtedy, gdy do budynku dostaje się odpowiednia ilość powietrza, która zapewnia wymaganą intensywność usuwania zanieczyszczeń i odpowiedni ciąg kominowy.

Przyczyny złej wentylacji

Coraz częstszym zjawiskiem jest zakłócenie działania wentylacji wywoływane zbyt małym dopływem powietrza zewnętrznego. Głównym powodem jest zbytnie uszczelnienie mieszkań. W poszukiwaniu maksymalnych oszczędności energii cieplnej mieszkańcy starają się osiągnąć wyżej wspomniany cel dzięki wymianie okien na nowe - bardzo szczelne.
W ten sposób ogranicza się jednak wielkość strumienia powietrza wentylacyjnego.

Należy jednak zdawać sobie sprawę z tego, że w ślad za ograniczaniem intensywności wentylacji w pomieszczeniach znacznie pogarsza się jakość powietrza wewnętrznego powodująca u użytkowników objawy tak zwanego syndromu chorych budynków.

Jak stwierdzono, w małym pomieszczeniu kuchennym przy zamkniętym oknie i bez prawidłowej wentylacji, przy użytkowaniu kuchenki gazowej już po kilku minutach stężenie tlenku węgla i tlenków azotu przekracza wartości dopuszczalne przy niedomiarze tlenu. Tlenek węgla w małych stężeniach jest silnie trujący, a tlenki azotu (które powstają także przy paleniu papierosów) wpływają przede wszystkim szkodliwie na drogi oddechowe. Ponieważ tlenek węgla i tlenki azotu są bezwonne, to nie można zmysłem powonienia wyczuć grożącego niebezpieczeństwa. Niedopuszczalnym jest więc ogrzewanie pomieszczenia za pomocą piekarnika kuchenki gazowej. Jednym z produktów spalania gazu ziemnego jest para wodna, dlatego podczas spalania gazu ziemnego dodatkowo zwiększamy zawartość wilgoci w pomieszczeniu. Na skutek złej jakości powietrza zwiększa się także nadmiernie wilgotność względna powietrza. Para wodna wykraplająca się na wewnętrznej powierzchni szyb i chłodnych powierzchniach ścian stwarza warunki sprzyjające rozwojowi grzybów i pleśni.
Zjawiska te nie występowały tak często w czasach gdy powietrze dostawało się do budynku przez nieszczelności okien. Stolarka niskiej jakości zapewniała, zgodnie z przepisami, napływ powietrza niezbędnego do wentylacji. Ilość powietrza przepływająca tą drogą była z reguły większa niż to było konieczne co powodowało nadmierne straty energii zimą.
Rosnąca liczba reklamacji szczelnych okien i pogorszenie jakości powietrza wewnętrznego skłoniły producentów stolarki okiennej do poszukiwania rozwiązań tego problemu. Początkowo zaczęto usuwać fragmenty uszczelek w górnej części okna, następnie wprowadzono okucia pozwalające na rozszczelnianie okien i tak zwaną mikrowentylację. Usuwanie fragmentów uszczelek daje z punktu widzenia wentylacji niewielkie efekty. Bardziej skuteczne jest stosowanie mikrowentylacji, które może być skuteczne jedynie wtedy, gdy użytkownicy świadomie z niego korzystają. Powszechnie natomiast zdarza się, że mieszkańcy kupujący nowoczesne okna nie pamiętają o ich rozszczelnianiu lub wręcz nie chcą korzystać z tej możliwości.

Najskuteczniejszym sposobem zapewnienia właściwego napływu powietrza do budynku jest w tej sytuacji zastosowanie specjalnych nawiewników powietrza. Są to urządzenia, które można montować w oknie lub w ścianie zewnętrznej budynku, zapewniające określony przepływ powietrza. Wielkość tego przepływu można regulować w zależności od typu urządzenia ręcznie lub automatycznie. Niezależnie od tego ich parametry powinny być zgodne z przepisami i zapewniać maksymalny przepływ od 20 do 50 m3/h - przy zastosowaniu wentylacji grawitacyjnej.
Nawiewniki montuje się w górnej części okna lub w ścianie nad oknem. Dzięki temu chłodne powietrze dostające się z zewnątrz opada na grzejnik i ogrzewa się, przez co nie pogarsza komfortu użytkowania pomieszczenia.

Niezbędnym warunkiem prawidłowego działania wentylacji naturalnej (grawitacyjnej) jest utrzymywanie w należytym stanie drożności przewodów wentylacyjnych. Budynki wzniesione przed rokiem 2000 a wyposażone w instalację wentylacji grawitacyjnej posiadają w większości zbiorcze kanały wentylacyjne.
Instalacja taka działa w ten sposób, że ten sam kanał obsługuje co drugą kondygnację tzn., że mieszkańcy parteru, drugiego, czwartego i szóstego piętra korzystają ze wspólnego kanału.
Podczas przeglądów technicznych wentylacji niejednokrotnie spotykamy się z sytuacją blokowania drożności kanałów wentylacyjnych poprzez instalowanie przez mieszkańców okapów kuchennych i wentylatorów elektrycznych. Prawo polskie zabrania stosowania takich rozwiązań. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 14 grudnia 1994 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 1995 r. Nr 10, poz. 46) Dział IV Wyposażenie Techniczne Budynków Rozdział 5 Przewody Kominowe: § 141. STOSOWANIE zbiorczych przewodów spalinowych i dymowych z przykanalikami oraz indywidualnych wentylatorów wyciągowych w pomieszczeniach, w których znajdują się wloty do przewodów spalinowych lub zbiorczych przewodów wentylacji grawitacyjnej z przykanalikami jest zabronione.

Niestety, mimo że stosowanie okapu jest niedozwolone wiele osób stosuje je - najczęściej nie zdając sobie sprawy, że pogarsza tym samym życie swoim sąsiadom. Najlepszym dowodem na to, że ktoś podłączył okap jest to, że czujemy zapachy (np. powstające podczas przygotowania potraw) wydostające się z kratki wentylacyjnej. Nie zapominajmy, że założenie okapu lub wentylatora z odprowadzeniem do komina wentylacji grawitacyjnej spowoduje „przepychanie” powietrza naszym sąsiadom na innych kondygnacjach i zaburzenie wentylacji.

Na zakończenie kilka praktycznych porad:

1. Pamiętajmy, że dobra wentylacja ma bezpośredni wpływ na nasze zdrowie oraz stan techniczny naszego mieszkania.
2. Pamiętajmy o rozszczelnianiu okien - do tego celu (w nowych oknach) służy mikrowentylacja i nawiewniki.
3. Nie zasłaniajmy kratek wentylacyjnych.
4. Nie stosujmy drzwi w WC i łazience bez kratek nawiewnych.
5. Nie instalujmy okapów kuchennych i wentylatorów posiadających odprowadzenie do przewodów wentylacyjnych.